طرح کلمبو

طرح کلمبو  (Colombo Plan)

طرح کلمبو از قدیمی ترین سازمان های بین دولتی منطقه­ ای است که در سال 1951به تصویب هفت عضو موسس مشترک­ المنافع یعنی کشورهای استرالیا، انگلیس، کانادا، سریلانکا، هند، نیوزیلند و پاکستان رسید و در حال حاضر 27 کشور شامل کشورهای غیرمشترک المنافع و کشورهایی که متعلق به گروه­های منطقه­ ای نظیر انجمن ملت­ های جنوب شرق آسیا (ASEAN) و انجمن همکاری منطقه­ ای جنوب آسیا (SAARC) می­ باشند، عضو این طرح هستند.

در ابتدا آن را "طرح کلمبو برای توسعه اقتصادی مشترک در آسیای جنوبی و جنوب شرقی" نامیدند. با گسترش اعضاء اولیه و تصویب اساسنامه جدید در سال 1977، نام آن به "طرح کلمبو برای توسعه اقتصادی و اجتماعی مشترک در آسیا و اقیانوسیه" تغییر یافت تا منعکس کننده ترکیب بسط یافته اعضاء و محدوده فعالیت­های آن باشد.

    کشورهای عضو

کشورهای عضو طرح کلمبو عبارتند از : افغانستان ، بنگلادش، بوتان، هند، ایران، مالدیو، نپال، پاکستان، سریلانکا، برونئی، اندونزی، لائوس، مالزی، میانمار، فیلیپین، سنگاپور، تایلند، ویتنام، استرالیا، فیجی، ژاپن، کره، مغولستان، نیوزلند، گینه نو، عربستان سعودی، ایالات متحده امریکا. کشورهای انگلیس و کانادا  از این طرح خارج شدند.

     اصول عمده

نهاد موصوف مبتنی بر مفهوم مشارکت برای کمک به خود و کمک­های متقابل در فرایند توسعه، با تاکید بر توسعه منابع انسانی به منظور دستیابی به توسعه اقتصادی و اجتماعی و حمایت از همکاری­های جنوب- جنوب می­ باشد.

    اهداف اصلی

اهداف اصلی طرح کلمبو عبارتند از:

• افزایش حمایت از توسعه اقتصادی و اجتماعی در آسیا و اقیانوسیه،
• ارتقاء همکاری­ های فنی و کمک به تسهیم و انتقال تکنولوژی فیمابین کشورهای عضو،
• بررسی اطلاعات مربوط به همکاریهای فنی فیمابین دولت­های عضو، سازمان­های چند جانبه و سایر موسسات به منظور تسریع توسعه از طریق اقدامات مشارکتی،
• تسهیل انتقال و به اشتراک­ گذاری تجارب توسعه ­ای فیمابین کشورهای عضو درون منطقه با تاکید بر مفهوم همکاری جنوب-جنوب.

   ساختار سازمانی طرح کلمبو:

1- کمیته مشورتی (Consultative Committee)

این کمیته بالاترین مرجع سیاستگذاری طرح کلمبو می­باشد و مرکب از نمایندگان کشورهای عضو است که بصورت عادی هر دو سال یک بار در کشورهای عضو تشکیل جلسه می­دهد. جلسات مذکور در سطح وزرای کشورهای عضو و یا معاونین آنها برگزار می­ شود. این نشست­ ها، مجمعی برای  تبادل نظر در خصوص چالش­ های توسعه­ ای جاری که کشورهای عضو با آن روبرو هستند، فراهم می­ آورد و عملکرد طرح کلمبو در جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی در منطقه را مورد بازبینی قرار می­دهد.

2- شورای طرح کلمبو(Colombo Plan Council)

شورا متشکل از روسای نمایندگی­ های سیاسی کشورهای عضو که در کلمبو مقیم هستند، می باشد. رئیس شورا از میان سفرای کشورهای عضو و به ترتیب حروف الفبا برای مدت یک سال انتخاب می­گردد. شورا در طول سال جلساتی را به منظورشناسایی مهم­ترین موضوعات توسعه­ای که اعضا با آن روبرو هستند و اطمینان از اجرای صحیح تصمیمات کمیته مشورتی برگزار می­نماید.

3- دبیرخانه طرح کلمبو (Colombo Plan Secretariat)

دبیرخانه طرح کلمبو به ریاست دبیرکل از سال 1951در کلمبو-سریلانکا واقع می­باشد و بعنوان دبیرخانه کمیته مشورتی و شورا فعالیت می­نماید. دبیرخانه، مسئول مدیریت و اجرای موثر برنامه ­های طرح کلمبو با مشارکت کشورهای عضو و   آژانس­های همکاری است.

     برنامه­های طرح کلمبو:

برنامه های طرح کلمبو شامل موارد ذیل می باشند:

1. برنامه مدیریت عمومی (از سال 1995)
2.  برنامه توسعه بخش خصوصی (از سال 1995)
3. برنامه بورس تحصیلی بلند مدت (از سال 2005)
4. برنامه محیط زیست (از سال 2015)
5. برنامه مشورتی مواد مخدر (از سال 1973)
6. مرکز بین المللی اعتبار بخشی و آموزش متخصصان اعتیاد (از سال 2009)
7. برنامه ­های مربوط به امور جنسیتی (از سال 2014)

که اخیراً طرح کلمبو برنامه ­های خود را در قالب 4 برنامه دائمی به شرح ذیل گروه­ بندی نموده است:

• برنامه مشورتی مواد مخدر (DAP): این برنامه در پاسخ به نگرانی­ های روزافزون در خصوص مصرف مواد مخدر در منطقه آسیا-اقیانوسیه شکل گرفت. DAP قدیمی­ترین برنامه طرح کلمبو می­ باشد که با چشم انداز رهبری جهانی در برنامه ریزی جوامع سالم، ایمن و قوی شروع به فعالیت نمود.
• برنامه ظرفیت سازی  (CBP): توسعه منابع انسانی نقش مهمی در فرایند توسعه کشورهای عضو ایفا می ­نماید. طرح کلمبو، رسیدن به این مهم  را از طریقرنامه های ظرفیت سازی در کشورهای عضو دنبال  می­نماید. طرح کلمبو دوره­های آموزشی کوتاه مدت، کارگا ه­های آموزشی و بورسیه­های تحصیلی را تحت این برنامه اجرا می­نماید. کلیه فعالیت­ها به صورت کامل یا جزئی بر مبنای تسهیم هزینه توسط اهدا کنندگان در کشورهای عضو این نهاد و برخی سازمان­های بین المللی تامین مالی می­شوند.
• برنامه امور جنسیتی (GAP): هدف این برنامه آگاهی بخشی در خصوص برابری جنسیتی، حقوق قانونی زنان و موضوعات جنسیتی می­باشد. توانمندسازی زنان و تسهیم دانش و تجربه در خصوص امور جنسیتی و کودکان نیز از دیگر مواردی است که این برنامه از طریق فراهم نمودن دوره­ها و کارگاه­های آموزشی و کمک فنی در کشورهای عضو دنبال می­نماید.
• برنامه محیط زیست  (ENV): این برنامه با کشورهای عضو خود در راستای اجرای برنامه­های سودمند زیست محیطی جهت کمک به مردم برای ایجاد محیط زیستی بهتر برای آینده همکاری می­نماید.طرح کلمبو همچنین با هدف بهبود کیفیت آموزش و تربیت متخصص در منطقه طرح کلمبو از طریق یکی دیگر از برنامه های خود یعنی کالج کارکنان طرح کلمبو(CPSC)، فرصت­هایی جهت ارتقاء کیفیت آموزش و توسعه مهارت­ ها برای تکنسین­ ها فراهم می­نماید. در حال حاضر کالج کارکنان طرح کلمبو در مانیل-فیلیپین واقع گردیده است.

 مراجعه به وب سایت طرح کلمبو :http://www.colombo-plan.org